Wanneer is werk geschikt voor een werknemer en wanneer voor een zelfstandige? Vaak is dat duidelijk, maar niet altijd. Het kabinet wil de regels hierover verduidelijken. Minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft daarom het wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) naar de Raad van State gestuurd. Dit wetsvoorstel introduceert voor het eerst wettelijk vastgelegde indicaties voor zelfstandig werken, wat helpt bij het bepalen van de juiste contractvorm.
Veel zelfstandigen kiezen bewust voor ondernemerschap en dragen hiermee significant bij aan onze economie. Echter, de snelle toename van het aantal zzp’ers brengt ook nadelen met zich mee, zoals (gedwongen) schijnzelfstandigheid en oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden tussen werkenden en werkgevers. Dit kan nadelige gevolgen hebben voor de Nederlandse economie, vooral wanneer werkenden die eigenlijk werknemers zijn, niet bijdragen aan werknemersverzekeringen zoals de WW-verzekering, waardoor de lasten oneerlijk worden verdeeld.
Om ervoor te zorgen dat mensen de juiste contractvorm gebruiken, neemt het kabinet maatregelen op drie fronten. Allereerst door de verschillen tussen contractvormen te verkleinen voor een gelijker speelveld. Ten tweede door de handhaving door de Belastingdienst te versterken en verbeteren, in voorbereiding op het beëindigen van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025. Ten slotte door de regels te verduidelijken met dit wetsvoorstel.
Hoewel de regels vaak duidelijk zijn, zijn er gevallen waarin het moeilijk te bepalen is of er sprake is van een arbeidsovereenkomst of zelfstandige arbeid. Dit komt door de open formulering van de wetgeving, die door de jaren heen is ingevuld door jurisprudentie en gerechtelijke uitspraken. Deze jurisprudentie kan lastig te interpreteren zijn, en experts zijn het niet altijd eens.
Om deze verwarring te verminderen, is relevante rechtspraak verzameld en omgezet in een wettelijk toetsingskader. Dit maakt het voor werkgevers en opdrachtgevers duidelijker en hanteerbaarder om contracten te beoordelen, en geeft zelfstandigen handvatten om binnen de regels als zelfstandig ondernemer te opereren.
Naar aanleiding van de internetconsultatie is het toetsingskader verbeterd en het wetsvoorstel in balans gebracht met een aantal aanpassingen. Bijvoorbeeld, de indicatie “kernactiviteiten” is vervallen. Deze aanpassingen spelen in op de kritiek en versterken de positie van zelfstandigen.
Daarnaast introduceert het kabinet een rechtsvermoeden van werknemerschap, gebaseerd op een uurtarief. Dit maakt het voor werkenden aan de basis van de arbeidsmarkt eenvoudiger om een arbeidsovereenkomst te claimen, bij de werkgever of indien nodig bij de rechter. Als een werkende (of een vertegenwoordiger zoals een vakbond) een beroep doet op het rechtsvermoeden, moet hij aantonen dat hij minder betaald krijgt dan het geldende uurtarief. Vervolgens moet de werkgevende aantonen dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst. Het kabinet verwacht dat dit ook een preventief effect zal hebben, waardoor bij het aangaan van een arbeidsrelatie kritischer wordt gekeken of er een arbeidsovereenkomst nodig is. Naar aanleiding van de internetconsultatie zijn ook hier verbeteringen doorgevoerd, zoals het afronden van het uurtarief in het rechtsvermoeden naar boven op hele euro’s.
Met deze maatregelen streeft het kabinet naar meer duidelijkheid en eerlijkheid op de arbeidsmarkt.
Wil je meer weten over jou positie als ZZP’er of een samenvatting van de wettekst ontvangen, neem even contact op via: info@sdginterim.nl